لیست مشاغل، خدمات و اصناف مشمول ارزش افزوده 1404
بعد از تصویب و اجرای آزمایشی قانون مالیات بر ارزش افزوده در دی ماه سال 1401 این قانون، دائمی شد و به اجرا درآمد.
بر همین اساس، بیشتر کالاها و خدمات عرضه شده به بازار مشمول ارزش افزوده می‌شوند. این مالیات و نرخ عوارض برای بیشتر کالاها و خدمات با نرخ 10 درصد، محاسبه می‌شود و تنها برای برخی از کالاها، متفاوت است. در واقع هر کالایی که در قسمت معافیت‌ها قرار نداشته باشد، مشمول پرداخت مالیات ارزش افزوده می‌شود. رایج‌ترین کالاها در این لیست مشمولیت عبارت‌اند از:
- کالاهای مصرفی شامل: مواد غذایی بسته‌بندی شده، پوشاک، لوازم خانگی، خودرو، تلفن همراه
- کالاهای تولیدی شامل: محصولات کارخانه‌ها، صنایع دستی، کالاهای تولیدی
برای متعادل نگه داشتن قیمت‌ها، مالیات ارزش افزوده برخی از کالاها با نرخ کم‌تری محاسبه می‌شود. در اساسنامه جدید، کالاهای زیر با نرخ مالیات یک درصد برآورد می‌شوند:
- انواع دانه‌های روغنی
- روغن خام
- برنج
- گندم
- قند و شکر تولید داخل
- چای
- گوشت
- مرغ
- انواع حبوبات
لیست خدمات مشمول ارزش افزوده
خدمات مشمول ارزش افزوده خدماتی هستند که طبق قانون نظام مالیاتی باید علاوه‌بر هزینه خدمات، مالیات بر ارزش افزوده نیز پرداخت کنند. بر همین اساس این خدمات، شامل موارد زیر می‌شوند:
- ارائه‌دهندگان خدمات حسابرسی، حسابداری، دفترداری و خدمات مالی
- ارائه‌دهندگان انواع خدمات مدیریتی و مشاوره‌ای
- ارائه‌دهندگان خدمات انفورماتیک و رایانه‌ای
- صاحبان مراکز ارتباطات رایانه‌ای و دفاتر خدمات ارتباطی و خدمات دولتی
- خدمات بانکی و اعتباری مثل بانک‌ها و موسسات تعاونی‌های اعتباری، صندوق‌های قرض‌الحسنه مجاز
- خدمات معاملات و تسویه اوراق بهادار و کالاها در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس
- انواع خدمات پژوهشی و آموزشی
اصناف مشمول مالیات بر ارزش افزوده
اصناف مشمول ارزش افزوده شامل تمامی مشاغل و کسب‌وکارهایی می‌شوند که به خرید و فروش کالا و خدمات می‌پردازند. لیست اصناف مشمولیت ارزش افزوده عبارت‌اند از:
- فروشندگان لاستیک (نمایندگی، عمده و خرده فروشی)
- نمایشگاه‌های اتومبیل سواری، باری، مسافربری
- ماشین‌آلات راه‌سازی کشاورزی و صنعتی
- فروشندگان مصالح ساختمانی (نمایندگی، عمده و خرده فروشی)
- فروشندگان تاسیسات الکترونیکی و مکانیکی ساختمان (نمایندگی، عمده و خرده فروشی)
- فروشندگان انواع رنگ ساختمان صنعتی و اتومبیل (نمایندگی، عمده و خرده فروشی)
- فروشندگان مواد شیمیایی (نمایندگی، عمده و خرده فروشی)
- نمایندگی فروش شرکت‌های توزیع کالاهای داخلی و وارداتی (غیر اشخاص حقوقی)
- نمایندگی‌های فروش شرکت‌ها و موسسات تجاری و صنعتی اعم از داخلی و خارجی (غیر
- اشخاص حقوقی)
- فروشندگان یخچال‌های صنعتی و ویترینی (نمایندگی، عمده و خرده فروشی)
- بارفروشان و فروشندگان میوه و تره‌بار و میدان‌داران
- سازندگان و فروشندگان طلا و جواهر
- فروشندگان آهن‌آلات
- فروشندگان لوازم صوتی و تصویری
- فروشندگان رایانه و قطعات سخت‌افزار
- فروشندگان ماشین‌های اداری و ملزومات
- فروشندگان لوازم خانگی
- هتل و هتل آپارتمان
- تالارها، رستوران‌ها
- چلوکبابی و اغذیه فروشی‌ها
- مشاور املاک و مستقلات
- فروشندگان اتومبیل
- فروشندگان لوازم یدکی خودروهای سنگین و سبک
- صاحبان تعمیرگاه‌های مجاز خودرو و وسایل نقلیه
- فروشندگان تجهیزات و تاسیسات حرارتی و برودتی
- فروشندگان لوازم بهداشتی ساختمان
- فروشندگان تزیینات ساختمانی
- فروشندگان تلفن همراه و لوازم جانبی
مشمولیت مالیات بر ارزش افزوده برای خرده فروشی ها
براساس قوانین مربوطه، در فراخوان دهم از ابتدای دی‌ماه ۱۴۰۲ برخی از مشاغل خرده‌فروشی مشمول مالیات بر ارزش افزوده شدند. قرار بود این مشمولیت تا پایان سال ۱۴۰۳ به اکثر خرده فروشان تعمیم یابد، اما اجرای کامل آن به تعویق افتاده و اکنون پیش بینی می‌شود تا پایان سال ۱۴۰۴ به‌طور کامل اجرایی شود. با این حال، به دلیل توزیع نا مناسب و نبود کنترل کافی بر فرایند اخذ این مالیات، در عمل ممکن است مصرف‌کننده نهایی مبلغی بیش از ۱۰ درصد مالیات پرداخت کند.
علاوه‌بر اصناف ذکر شده، مشاغل زیر نیز مشمول ارزش افزوده هستند:
- تمامی واردکنندگان و صادرکنندگان
- کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدی و بهره‌برداری
- بهره‌برداران معادن
- ارائه‌دهندگان خدمات حسابرسی، حسابداری، دفترداری و خدمات مالی
- حسابداران رسمی شاغل و موسسه‌های حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران
- ارائه‌دهندگان خدمات مدیریتی و مشاوره‌ای
- ارائه‌دهندگان خدمات انفورماتیک و رایانه‌ای
- هتل‌ها، متل‌ها و مهمان‌پذیرها
- بنکداران و عمده فروش‌ها
- فروشگاه‌های بزرگ واسطه‌های مالی
- نمایندگان توزیع کالاهای داخلی وارداتی و صاحبان انبارها
- نمایندگان موسسه‌های تجاری و صنعتی اعم از داخلی و خارجی
- موسسه‌های حمل‌ونقل موتوری، باربری، زمینی، هوایی، دریایی
- موسسه‌های مهندسی
- موسسه‌های تبلیغاتی و بازاریابی
- فروشندگان طلا و جواهرات
- فروشندگان آهن‌آلات
- صاحبان تالارهای پذیرایی و رستوران‌ها
- صاحبان نمایشگاه‌ها و فروشگاه‌های خودرو
- بنگاه معاملات املاک
- صاحبان تعمیرگاه‌های مجاز خودرو
- چایخانه‌ها
- صاحبان دفاتر اسناد رسمی
- صاحبان مراکز ارتباطات رایانه‌ای و دفاتر خدمات ارتباطی و دفاتر خدمات دولتی
- صاحبان سینماها، تماشاخانه‌ها و مکان‌های تفریحی ورزشی
- چلوکبابی‌ها، سالن‌های غذاخوری و سفره خانه‌های سنتی
- اغذیه فروشی‌ها با مالکیت و نام تجاری
- صاحبان دفاتر خدماتی مسافرتی و جهانگردی
تکلیف مشاغل شامل ارزش افزوده چیست؟
تمامی اصناف و مشاغلی که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم در تولید، توزیع و فروش کالاها و خدمات نقش داشته باشند، مشمول پرداخت مالیات ارزش افزوده هستند. یکی از راه‌ها برای تعیین این‌که شغل و حرفه شما مشمول ارزش افزوده می‌شود، بررسی لیست مشاغل، کالاها و خدمات معاف از ارزش افزوده است. اگر در این لیست اعلامی نظام مالیاتی، جزو موارد معاف شده نیستید، پس موظف به پرداخت مالیات می‌شوید. برای اطمینان می‌توانید از مشاوران مالیاتی معتبر در این خصوص هم کمک بگیرید.
مشمولیت ارزش افزوده همراه با رعایت قوانین و مقررات مشخصی است که عدم توجه به آن می‌تواند مشکل‌ساز شود. تکالیف خاصی برای مشاغل و اصناف مودی پرداخت مالیات ارزش افزوده، تعیین شده است. این وظایف با هدف اطمینان از پرداخت مالیات و شفاف‌سازی در فرایندهای تولید، توزیع و فروش کالا و خدمات، اجرایی شده‌اند. تکالیف اعلام شده برای مشاغل شامل ارزش افزوده به قرار زیر است:
1. ثبت نام در سامانه مالیاتی
گام نخست، انجام مراحل ثبت نام در سامانه مالیات بر ارزش افزوده است. با ثبت اطلاعات کامل کسب‌وکار، یک شناسنامه مالیاتی برای مشاغل مودی ارزش افزوده تعیین می‌شود.
2. صدور صورتحساب
ارسال صورتحساب باید بر اساس قوانین نظام صنفی صورت گیرد. صورتحساب به‌طور رسمی باید صادر شود و حاوی اطلاعات کامل باشد. توجه کنید که تهیه صورتحساب باید بر اساس قانون ارزش افزوده نظام مالیاتی و بند (ث) ماده 1 قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان باشد. در این صورتحساب، مشخصات طرفین معامله و جزئیات معامله باید ثبت و طبق استانداردهای سازمان مالیاتی تهیه شود.
3. درج اطلاعات مالیات و عوارض ارزش افزوده
درج مالیات و عوارض ارزش افزوده در صورتحساب صادره و دریافت آن از مشتری، باید دقیق و مشخص باشد. در پایان هر دوره 3 ماه یک‌بار، این فرایند باید محاسبه شود.
4. ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده
تکمیل و ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده باید تا 15 روز بعد از پایان هر فصل، صورت گیرد. پرداخت مالیات و عوارض مشخص شده باید در مهلت مقرر انجام شود.
5. نگهداری اسناد
ثبت و نگهداری اسناد و مدارک مربوطه به مدت 10 سال، الزامی است. تمامی صورتحساب‌ها، فاکتور رسمی، رسیدها و سوابق مرتبط باید در این مدت نگهداری شوند.
6. پرداخت مالیات
بعد از برآورد مالیات مودیان مشمولیت ارزش افزوده، باید مالیات مشخص شده را به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند.